1. ÜNİTE: ALLAH İNANCI
-
KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.11. Gözleme Dayalı Tahmin Etme, KB2.14. Yorumlama, KB2.16.1. Tümevarıma Dayalı Akıl Yürütme
E1.1. Merak, E1.2. Bağımsızlık, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E3.4. Gerçeği Arama, E3.7. Sistematik Olma, E3.8. Soru Sorma, E3.10. Eleştirel Bakma
SDB1.1. Kendini Tanıma (Öz Farkındalık)
D9. Merhamet, D11. Özgürlük
OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
DKAB.5.1.1. Evrendeki mükemmel düzene ilişkin akıl yürütebilme
a) Evrendeki mükemmel düzene ilişkin gözlem yapar.
b) Evrendeki mükemmel düzenle ilgili örüntüler bulur.
c) Evrendeki mükemmel düzene dair genellemeler yapar.
DKAB.5.1.2. Evrendeki mükemmel düzeni gözlem yoluyla fark edip Allah’ın (cc) varlığı ve birliğini gözleme dayalı tahmin edebilme
a) Evrendeki mükemmel düzene ilişkin ön gözlem veya tecrübeyi Allah’ın (cc) varlığı ve birliği ile ilişkilendirir.
b) Bu ilişkilerden hareketle Allah’ın (cc) var ve bir olduğuna dair çıkarım yapar.
c) Tevhit inancına ilişkin sonuç çıkarır.
DKAB.5.1.3. Allah’ın (cc) güzel isimleri hakkında bilgi toplayabilme
a) Allah’ın (cc) güzel isimleri konusunu araştırır.
b) Allah’ın (cc) güzel isimleri hakkında bilgi toplar.
c) Allah’ın (cc) güzel isimleri hakkında ulaştığı bilgileri doğrular.
ç) Allah’ın (cc) güzel isimleri hakkında ulaştığı bilgileri kaydeder.
DKAB.5.1.4. İhlas suresini ve bu surenin anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) İhlas suresini ve bu surenin anlamını okur.
b) İhlas suresinin anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) İhlas suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.
Evrendeki Mükemmel Düzen
Allah’ın Varlığı ve Birliği
Allah’ın Güzel İsimleri
Bir Sure Öğreniyorum: İhlas Suresi
esmayıhüsna, ihlas, tevhit
Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritası, görsel inceleme formu ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.
Performans Görevi: Gözlemlerinden hareketle genellemeler yaparak evrendeki mükemmel düzenin oluşumunu anlattığı çıkış kartı hazırlanabilir. Evrendeki mükemmel düzen ile Allah’ın (cc) varlığı ve birliği arasındaki ilişkiyi belirlemek için kavram haritası hazırlanabilir.
Allah’ın (cc) güzel isimlerinin hayata yansımalarıyla ilgili pano hazırlanabilir. İhlas suresi ve bu surenin anlamıyla ilgili eşleştirme etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.
Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.
Öğrencilerin İslam’ın inanç esasları hakkında temel düzeyde bilgi sahibi olduğu, çevresini gözlemleyebildiği, Kur’an-ı Kerim’de ve hadislerde inanç konusuyla ilgili bilgilerin yer aldığını bildiği kabul edilmektedir.
Öğrencilere “Evrende ve vücudumuzda nasıl bir işleyiş vardır?” sorusu sorulur. Öğrencilerden konuyla ilgili beyin fırtınası yapmaları istenir. Dijital öğrenme platformları kullanılarak uygun görseller öğrencilere gösterilir ve çevremizdeki mükemmel düzene dikkat çekilir.
Öğrencilerin fen bilimleri dersinde öğrendiği tabiat olaylarıyla ilgili (Dünya’nın hem kendi hem de Güneş etrafında dönüşü, mevsimlerin oluşumu, su döngüsü vb.) görseller ve kısa filmler aracılığıyla doğa yasalarına dikkat çekilir. Bu olaylar ile Allah’ın (cc) yaratıcılığı arasında ilişki kurulur.
DKAB.5.1.1
Konuya başlamadan öğrencilerin önceki bilgileriyle ilişki kurmaları ve öğrenme stratejisi geliştirmeleri (SDB1.1) amacıyla çevrelerindeki düzen hakkında merak ettikleri soruları sormaları (E3.8) sağlanır. Konuyla ilgili sorular öğrencilerin defterlerine yazdırılır. Öğrencilerden evrendeki mükemmel düzene ilişkin gözlem yapması istenir. Derste öğrencilerin gözlemlerini özgür ve bağımsız olarak ifade etmelerine (D11.2) imkân tanınır. Bunun için öğretmen tarafından Eğitim Bilişim Ağı’ndan (EBA) gece gündüz, mevsimler, su döngüsü gibi tabiat olaylarıyla ilgili görseller belirlenir. Öğrencilerin bu görsellerdeki tabiat olaylarını algılamaları ve tanımaları sağlanır. Öğrenciler, bu görselleri yorumlar ve tabiat olayları hakkında akıl yürütür (OB4). Bu sayede sistematik olarak (E3.7) evrendeki düzeni kanıtlayan örüntüler bulması ve bu düzeni içeren genellemeler yapması sağlanır. Bunun için öğrencilerden kavram haritası hazırlamaları istenilebilir.
DKAB.5.1.2
Evrendeki mükemmel düzenin nasıl oluştuğu sorusu sorulur. Gerçek hayattan verilen örneklerden hareketle varlıkların mutlaka bir yaratıcıya ihtiyaç duyduğu vurgulanır. Öğrencilerden evrendeki mükemmel düzenle ilgili gözlemlerini Allah’ın (cc) varlığı ve birliği ile ilişkilendirmesi istenir. Öğrencilerin konuyla ilgili düşüncelerini değerlendirmesi (E3.10), kendisinden ve çevresinden hareket ederek insanların bir yaratıcıya ihtiyaç duyduğunu fark etmesi (SDB1.1) için öğretmen rehberliğinde bir tartışma ortamı oluşturulabilir (E3.4).Tevhit kavramı ele alınır. Öğrencilerin her şeyin Allah (cc) tarafından yaratıldığı bilgisine ulaşması sağlanır. Konuyla ilgili ayetlerden ve hadislerden öğrenci seviyesine uygun örnekler verilir.Tevhidin İslam’ın inanç esası olduğu yargısına öğrencilerin ulaşması için etkinlikler yapılabilir.
DKAB.5.1.3
Öğrencilere “Allah’ın (cc) güzel isimlerinden hangilerini duydunuz?” sorusu sorulur. Öğrenciler esmayıhüsnanın anlamını ve merak ettiği (E1.1, E.1.2) isimleri araştırır. Bu isimlerden başta Rahman ve Rahîm olmak üzere Alîm, Kadir, Semi ve Basir hakkında bilgi toplar. Ayetler ve hadisler yoluyla ulaştığı bilgileri doğrular ve defterine yazarak bunları kaydeder. Besmele açıklanır. Günlük hayatta besmelenin sıklıkla kullanıldığı yerler örneklendirilir. Rahman ve Rahîm isimlerinin Allah’ın (cc) yarattıklarına karşı merhametli olması anlamına geldiği vurgulanır. Etkinlikler yoluyla varlıklara şefkatli davranmanın (D9.2), insanı ve doğayı sevmenin (D9.3) gerektiğini öğrencilerin fark etmesi ve bunları davranışlarına yansıtması sağlanır (SDB1.1). Bunun için öz değerlendirme formu kullanılabilir.
DKAB.5.1.4
Öğrencilere “İhlas suresi hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. İhlas kelimesinin anlamı açıklanarak İhlas suresinin içerdiği mesajlar ve nerelerde okunduğu hakkında bilgi verilir. İhlas suresi hakkında bilgi verilirken surenin Mekki-Medeni ayrımı, ayet sayısı ve Kur’an-ı Kerim’deki sıralaması gibi konulara değinilmez. İhlas suresinin doğru telaffuzunu öğretmek için öğrencilerin genel ağ araçlarını tanımaları ve kullanmaları sağlanır. İhlas suresini dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) surenin doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu sureyi kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Surenin anlamı incelenir. Surenin anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak sure değerlendirilebilir. Öğrencilerin surenin anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Günlük hayatta İhlas suresinin okunduğu yerler örneklendirilir. Öğrencilerin İhlas suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.
Öğrenciler, insan vücudunun işleyişi ile Allah’ın (cc) her şeyi mükemmel şekilde yaratması arasındaki ilişkiyi araştırabilir. Allah’ın (cc) güzel isimlerinden merak edilenler belirlenerek bunlar hakkında bir sunu hazırlanabilir.
Öğrencilerden Eğitim Bilişim Ağı’nda (EBA) yer alan görsel içerikleri kullanarak evrendeki mükemmel düzenle ilgili bir sınıf panosu hazırlanması istenebilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.
2. ÜNİTE: NAMAZ
-
KB2.2. Gözlemleme, KB2.3. Özetleme, KB2.14. Yorumlama, KB3.3. Eleştirel Düşünme
E1.4. Kendine İnanma (Öz Yeterlilik), E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E2.1. Empati, E3.2. Odaklanma, E3.7. Sistematik Olma
SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma), SDB3.2. Esneklik
D3. Çalışkanlık, D12. Sabır, D15. Sevgi, D16. Sorumluluk, D18. Temizlik
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
DKAB.5.2.1. Namaz ibadetini özetleyebilme
a) Namaz ibadetiyle ilgili çözümleme yapar.
b) Namazı farz, vacip ve nafile olarak sınıflandırır.
c) Namaz ibadetinin önemini kendi cümleleri ile aktarır.
DKAB.5.2.2. Namazın kılınışını gözlemleyebilme
a) Namazın kılınışını gözlemlemek için hazırlık ve kılınış şartlarını ölçüt olarak açıklar.
b) Namazın kılınışı hakkında öğretmen rehberliğinde bilgi toplar.
c) Namazın kılınışı hakkında topladığı bilgileri sınıflandırır ve kaydeder.
DKAB.5.2.3. Namazın insan hayatına etkileri hakkında düşünebilme
a) Namazın insan hayatına etkilerini araştırır.
b) Namazın insana kazandırdıkları hakkında sonuç çıkarır.
c) Namazın insana kazandırdıkları hakkında ulaştığı çıkarımları davranışlarına yansıtır.
DKAB.5.2.4. Tahiyyat duasını ve bu duanın anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) Tahiyyat duasını ve bu duanın anlamını okur.
b) Tahiyyat duasının anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Tahiyyat duasının anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.
Allah’ın Huzurunda Olmak: Namaz
Namazın Kılınışı
Namazın İnsana Kazandırdıkları
Bir Dua Öğreniyorum: Tahiyyat Duası
abdest, farz, gusül, nafile, teyemmüm, vacip
Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritaları, bulmacalar (anagram, çengel, sözcük avı vb.) ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.
Performans Görevi: Namaz ibadeti hakkında broşür hazırlanabilir. Diyanet İşleri Başkanlığına
bağlı genel ağ adreslerinden “Namaz Kılıyorum” ve “Abdest Alıyorum” başlığı altında
yer alan kısa videolar izletilerek gözlem formu hazırlanabilir. Namazın insana kazandırdıkları
ile ilgili münazara yaptırılabilir. Tahiyyat duası ve bu duanın anlamıyla ilgili eşleştirme
etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarıyla
değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.
Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.
Öğrencilerin İslam’ın ibadet esasları hakkında bilgi sahibi olduğu, çevresinde namaz
ibadetini yerine getiren insanları gözlemleyebildiği, Kur’an-ı Kerim ve hadislerde namaz
ibadetinin açıklandığı bilgisine sahip olduğu kabul edilmektedir.
Çevresindeki gözlemlerinden hareketle namaz ibadeti hakkında neler bildiği sorusu sorularak
öğrencilerin ön bilgileri harekete geçirilir ve bu soruya verdikleri cevaplara göre hazır
bulunuşlukları kontrol edilir.
Öğrencilere “Yüce Allah’ı anmak, O’na olan sevgi ve saygımızı dile getirmek için neler yaparız?”
sorusu sorulur. Bu soru ekseninde İslam’ın ibadet esaslarına ve bu esaslar içerisinde
namaz ibadetine dikkat çekilir. Çevrelerinde namaz ibadetinin yerine getirildiğine dair gözlemleme
becerisini kullanmaları beklenir ve namaz ibadeti ile gerçek hayat arasında köprü
kurulur.
DKAB.5.2.1
Öğrencilerin odaklanarak (E3.2) İslam’ın şartları arasında namazın yeri hakkında parça-bütün ilişkisini çözümlemesi istenir. Öğrencilerin Kur’an ve hadislerden yararlanarak namaz ibadetiyle ilgili bilgiler bulması ve namazın kimlere farz olduğunu araştırması sağlanır. Öğrenciler, namaz ibadetiyle ilgili elde ettikleri bilgileri öğretmenleriyle birlikte değerlendirerek doğrular ve afiş, broşür, pano, duvar gazetesi gibi yollarla kaydeder (OB1). Namaz çeşitleri; farz, vacip ve nafile şeklinde sınıflandırılarak tahtaya yazılır. Farz, vacip ve nafile namazların tanımları yapılır ve bu namaz çeşitlerine örnekler verilir. Farz, vacip ve nafile namazların kılınışı, rekât sayısı, vakti gibi ayrıntılara girilmeden bu namaz çeşitleri arasında hükümleri açısından ilişki kurulur. Namaz ibadetinin Allah’a (cc) duyulan sevgi (D15.3) ve bağlılığın göstergelerinden olduğu açıklanarak namaz hakkında bütüncül bir bakış açısı geliştirilir (OB1). Öğrencilerden namazın önemiyle ilgili duygu ve düşüncelerini kendi cümleleri ile aktarmaları istenir.
DKAB.5.2.2
Namazın kılınışını sistematik olarak (E3.7) gözlemlemeleri için öğrencilere “Namaz kılmaya niyetlenen bir kişi, namaza başlamadan önce neler yapar?” sorusu yöneltilir. Öğrencilerin namaz kılmak için abdest almanın bir gereklilik olduğunu fark etmeleri sağlanır (OB1). Abdestin farzları belirlenir ve alınış sırası görseller yardımıyla açıklanır. Öğrencilerin yeterliliklerinin farkında olarak (E1.4) abdest görsellerini incelemeleri, bağlamından koparmadan sözlü ifadelere dönüştürmeleri ve kişisel temizlik ve bakımına önem vermeleri (D18.1) beklenir (OB4). Konuyla ilgili ayrıntılı ilmihal bilgilerinden kaçınarak abdesti bozan durumlara örnekler verilir. Gusül ve teyemmüm konuları ise tanım ve farzlarıyla sınırlı tutularak açıklanır. Teyemmüm konusu anlatılırken öğrencilerin zor durumlara alternatif çözüm bulma ve yeni durumlara uyum sağlama becerilerini kazanmaları beklenir (SDB3.2). Öğrencilerin görev bilincine sahip olarak (D16.3) namaz ibadetinin nasıl yerine getirildiğini anlamaları için namazın hazırlık ve kılınış şartları açıklanır. Bu şartlar hakkında bilgi toplanır ve bunlar kısaca açıklanır. İki rekâtlı namazın kılınışı görseller yardımıyla anlatılır. Öğrencilerden görsellerde ifade edilen fiillerin anlamını değiştirmeyecek şekilde yeniden ifade etmeleri ve namazın kılınışını anlatmaları istenir (OB4). Beş vakit namazların rekât sayıları ve vakitleri hakkında toplanan bilgiler sınıflandırılır ve kaydedilir. Konuyla ilgili ayrıntılı ilmihal bilgilerinden kaçınarak namazı bozan durumlara örnekler verilir. Cemaatle namaz, cuma namazı, bayram namazı, teravih namazı ve cenaze namazı konularına ve bu namazların kılınışlarına ana hatlarıyla değinilir.
DKAB.5.2.3
Namazın insana kazandırdıkları hakkında empati kurarak (E2.1) düşünmeleri için öğrencilere “Niçin namaz kılınır?” sorusu yöneltilir ve namazın insan hayatına etkileri hakkında araştırma yapmaları sağlanır. Öğrencilerin verdiği cevaplar tahtaya yazılarak beyin fırtınası yapılır ve namaz ibadetinin insana kazandırdıklarıyla ilgili sonuçlar çıkarılır. Öğrencilerin namaz ibadetiyle ilgili duygu ve düşüncelerini değerlendirmeleri sağlanır (SDB1.3). Bu değerlendirme sonucunda öğrenciler namaz ibadetinin öz denetim sahibi (D3.2) ve istikrarlı olmayı (D12.3) sağladığı hakkında çıkarımda bulunur. Öğrencilerin bu değerleri davranışlarına yansıtmaları hedeflenir.
DKAB.5.2.4
Öğrencilere “Tahiyyat duası hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Tahiyyat kelimesinin anlamı açıklanarak Tahiyyat duasının içerdiği mesajlar ve nerelerde okunduğu hakkında bilgi verilir. Tahiyyat duasının doğru telaffuzunu öğretmek için öğrencilerin genel ağ araçlarını tanımaları ve kullanmaları sağlanır. Tahiyyat duasını dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) duanın doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu duayı kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Duanın anlamı incelenir. Duanın anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak dua değerlendirilebilir. Öğrencilerin duanın anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Tahiyyat duasının anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.
Öğrenciler, namaz vakitlerini belirten bir takvim veya zaman çizelgesi hazırlayabilir. İki rekâtlı bir namazın kılınışı simülasyon (benzetim) yöntemiyle sunabilir.
Öğrencilerin namaz ve abdest konularını anlamalarını kolaylaştırmak amacıyla, basitleştirilmiş görsel rehberler ve adım adım izlenebilecek videolar kullanılabilir. Bu materyaller, öğrencilerin namaz kılma sürecini ve abdest alma adımlarını anlamlandırmalarına ve pratik yapmalarına yardımcı olur. Namazın anlamı ve önemi hakkında öğrencilere yönelik hikâyeler ve günlük hayattan alınan örnekler kullanılabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.
3. ÜNİTE: KUR’AN-I KERİM
-
KB2.4. Çözümleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.6. Bilgi Toplama, KB2.14. Yorumlama
E1.1. Merak, E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.7. Sistematik Olma
-
D6. Dürüstlük, D9. Merhamet
OB1. Bilgi Okuryazarlığı, OB2. Dijital Okuryazarlık, OB4. Görsel Okuryazarlık
DKAB.5.3.1. Kur’an-ı Kerim’in iç düzenini çözümleyebilme
a) Kur’an-ı Kerim’in iç düzenini inceler.
b) Ayet, sure ve cüz arasındaki ilişkileri inceler.
DKAB.5.3.2. Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında bilgi toplayabilme
a) Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri konusunu araştırır.
b) Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında bilgi toplar.
c) Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında ulaştığı bilgileri öğretmen rehberliğinde doğrular.
ç) Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında ulaştığı bilgileri kaydeder.
DKAB.5.3.3. Kuran-ı Kerim’in ana konularını sınıflandırabilme
a) Kur’an-ı Kerim’i, hayatı tüm yönleriyle ele alan bir ölçüt olarak kabul eder.
b) Kur’an-ı Kerim’in ana konularını bölümlere ayırır.
c) Kur’an-ı Kerim’in ana konularını tasnif eder.
ç) Kur’an-ı Kerim’in ana konularını listeler.
DKAB.5.3.4. Kevser suresini ve bu surenin anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) Kevser suresini ve bu surenin anlamını okur.
b) Kevser suresinin anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Kevser suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.
Kur’an-ı Kerim’in İç Düzeni
Kur’an-ı Kerim’in Temel Özellikleri
Kur’an-ı Kerim’in Ana Konuları
Bir Sure Öğreniyorum: Kevser Suresi
ayet, cüz, kıssa, sure
Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritaları, bulmacalar (anagram, çengel, sözcük avı vb.) ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.
Performans Görevi: Kur’an-ı Kerim’in iç düzeniyle ilgili poster hazırlanabilir. Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında çalışma yaprağı hazırlanabilir. Kur’an-ı Kerim’in ana konuları hakkında çalışma yaprağı hazırlanabilir. Kevser suresi ve bu surenin anlamıyla ilgili eşleştirme etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarıyla değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.
Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.
Öğrencilerin çevrelerinde Kur’an-ı Kerim okuyan insanları gözlemledikleri kabul edilmektedir.
Tahtaya “Kur’an-ı Kerim denildiği zaman aklınıza neler geliyor?” sorusu yazılarak öğrencilerin ön bilgileri harekete geçirilir ve bu soruya verdikleri cevaplara göre hazır bulunuşlukları kontrol edilir.
Öğrencilere “Kur’an-ı Kerim’i birkaç cümleyle nasıl anlatırsınız?” sorusu sorulur. Bu soru ekseninde Kur’an-ı Kerim’in ilahi bir kitap olduğuna dikkat çekilerek öğrencilerin çıkarım yapma becerisini kullanmaları beklenir. Çevrelerinde Kur’an-ı Kerim okuyan insanları gözlemledikleri düşünülerek Kur’an-ı Kerim ile gerçek hayat arasında ilişki kurulur.
DKAB.5.3.1
Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in iç düzenini merak ederek (E1.1) çözümlemeleri için Kur’an-ı Kerim görseli verilir ve bu görseli tanımaları sağlanır (OB4). Kur’an-ı Kerim’in iç düzeniyle ilgili ayet, sure ve cüz kavramları belirlenir. Kur’an-ı Kerim’in iç sayfalarından görseller verilerek ayet, sure ve cüz kavramları hakkında bilgi verilir. Öğrencilerin ayet, sure ve cüz kavramları arasındaki parça-bütün ilişkisini belirlemeleri istenir.
DKAB.5.3.2
Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında sistematik olarak (E3.7) bilgi toplamaları için onlara “Kur’an-ı Kerim hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında ayet ve hadisler belirlenir. Öğrencilerin belirlenen ayet ve hadislerden yararlanarak Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri hakkında bilgi toplaması sağlanır. “Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri çözümlenir ve bu özellikler; iyiye, doğruya ve güzele yönlendirmesi, kötülüklerden sakındırması, yol göstermesi, açıklayıcı olması, insanları düşünmeye ve aklını kullanmaya yöneltmesi şeklinde listelenir (OB1). Öğrencilere vicdanlı (D9.1), doğru ve güvenilir (D6.2) olmak hakkında bilinç kazandırılır. Dürüstlük ve merhametle ilişkili ayet örnekleri verilir. Bu ayetlerden hareketle örnek olaylar verilerek öğrencilerin sınıfta fikir paylaşımında bulunmaları sağlanır. Öğrenciler, Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleriyle ilgili elde ettikleri bilgileri öğretmenleriyle birlikte değerlendirerek doğrular ve afiş, broşür, pano, duvar gazetesi gibi yollarla kaydeder.
DKAB.5.3.3
Öğrencilerin Kur’an-ı Kerim’in ana konularını sınıflandırmaları için onlara “Kur’an-ı Kerim’in ana konuları hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir ve öğrencilerden Kur’an-ı Kerim’in ana konularını yorumlamaları istenir (OB1). Kur’an-ı Kerim’i bireysel ve toplumsal hayatı tüm yönleriyle ele alan ilahi bir kitap olarak açıklaması sağlanır. Kur’an-ı Kerim’in ana konuları bölümlere ayrılarak tasnif edilir. İnanç, ibadet, ahlak, sosyal hayat ve kıssalar olarak listelenir. İnanç, ibadet, ahlak, sosyal hayat ve kıssalar Kur’an’ın ana konuları olarak ayrıntıya girilmeksizin açıklanır.
DKAB.5.3.4
Öğrencilere “Kevser suresi hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Kevser suresinin içerdiği mesajlar ve nerelerde okunduğu hakkında bilgi verilir. Kevser kelimesinin bolluk, bereket ve neslin çoğalması anlamlarına geldiğinden bahsedilir. Allah’ın (cc) Hz. Peygamber’e pek çok nimet verdiğine, bu nimetlerden birinin de Hz. Peygamber’in neslini devam ettiren Hz. Fatıma (ra) olduğuna değinilir. Kevser suresi hakkında bilgi verilirken surenin Mekki-Medeni ayrımı, ayet sayısı ve Kur’an-ı Kerim’deki sıralaması gibi konulara değinilmez. Kevser suresinin doğru telaffuzunu öğretmek için öğrencilerin genel ağ araçlarını tanımaları ve kullanmaları sağlanır. Kevser suresini dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) surenin doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu sureyi kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Surenin anlamı incelenir. Surenin anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak sure değerlendirilebilir. Öğrencilerin surenin anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Kevser suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.
Öğrenciler, Kur’an-ı Kerim’in temel özellikleri ve ana konuları hakkında infografik (bilgi grafiği) hazırlayabilir. Ünitede öğrenilen konular bağlamında Kur’an-ı Kerim bülteni veya panosu hazırlayabilir.
Öğrencilerin ilgisini çekecek ve konuyu anlamalarını kolaylaştıracak hikâyeler, görsel materyaller ve etkileşimli dijital uygulamalar kullanılabilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.
4. ÜNİTE: PEYGAMBER KISSALARI
-
KB2.14. Yorumlama, KB2.16.2. Tümdengelime Dayalı Akıl Yürütme, KB2.20. Sentezleme
E1.5. Kendine Güvenme (Öz Güven), E3.4. Gerçeği Arama
-
D3. Çalışkanlık, D11. Özgürlük, D12. Sabır, D16. Sorumluluk
OB2. Dijital Okuryazarlık
DKAB.5.4.1. Peygamberlik hakkında akıl yürütebilme
a) Peygamberlerin görevlerini araştırır.
b) Peygamberlerin görevleri ile örnek olmaları arasında parça - bütün ilişkisi kurar.
c) Peygamberlerin görevleriyle ilgili çıkarım yapar.
DKAB.5.4.2. Peygamber kıssalarında verilen öğütleri sentezleyebilme
a) Peygamber kıssalarında verilen öğütleri inceler.
b) Peygamber kıssalarında verilen öğütler arasında ilişki kurar.
c) Peygamber kıssalarında verilen öğütleri birleştirerek bunlar hakkında özgün bir bütün oluşturur.
DKAB.5.4.3. Kureyş suresini ve bu surenin anlamını okuyarak yorumlayabilme
a) Kureyş suresini ve bu surenin anlamını okur.
b) Kureyş suresinin anlamını kendi hayatı için anlamlı bir hâle getirir.
c) Kureyş suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde özetler.
Allah’ın Elçileri: Peygamberler
Kur’an-ı Kerim’den Öğütler: Peygamber Kıssaları
Bir Sure Öğreniyorum: Kureyş Suresi
davet, ülülazm
Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, kavram haritası ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.
Performans Görevi: Peygamberler ve peygamberlerin görevleriyle ilgili farklı metinler okunarak ilkeler çıkarılabilir. Peygamber kıssaları ile ilgili çalışma yaprağı hazırlanabilir. Kureyş suresi ve bu surenin anlamıyla ilgili eşleştirme etkinliği hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarıyla değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.
Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.
Öğrencilerin Kuran-ı Kerim’de peygamber kıssalarına yer verildiğini bildikleri kabul edilmektedir.
Öğrencilerin peygamber kıssalarıyla ilgili hazır bulunuşluklarını tespit etmek üzere hangi peygamberler hakkında bilgi sahibi oldukları sorulur.
Geçmişte yaşamış insanların ve peygamberlerin hayatlarından ders çıkarılması bağlamında peygamber kıssalarıyla günümüzdeki örnekler arasında bağlantı kurulur.
DKAB.5.4.1
Peygamberlere duyulan ihtiyacı fark etmeleri için öğrencilere “Allah (cc) peygamber göndermeseydi ne olurdu?” sorusu sorulur. Verilen cevaplardan hareketle peygamberlere niçin ihtiyaç duyulduğu açıklanır. Peygamberlerin, Allah’ın (cc) mesajlarını insanlara iletmek için gönderilen elçiler olduğu fark ettirilir. Peygamberlerin görevlerinin neler olabileceği sorularak beyin fırtınası yaptırılır ve öğrencilerden gerçeği bulma arzusuyla (E3.4) bilgilerini gözden geçirerek cevap vermeleri istenir. Verilen cevaplar doğrultusunda peygamberlerin görevleri belirlenir. Peygamberlerin görevleri ile örnek olmaları arasında ilişki kurulur. Peygamberlerin hangi konularda insanlara örnek olduğu ayrıntıya girilmeden açıklanır. Konuyla ilgili ayet veya hadislere yer verilir. Dünya ve ahiret mutluluğu için peygamberleri örnek almanın gerekliliğine değinilir. Öğrencilerden peygamberlerin niçin gönderildiğiyle ilgili çıkarım yapması istenir. Öğrencilerin çıkarımlarını kısa ve akılda kalıcı cümleler ile ifade etmeleri ve kaydetmeleri sağlanır.
DKAB.5.4.2
Öğrencilere “kıssadan hisse çıkarmak” tabirinin anlamı açıklanarak Kuran’daki peygamber kıssalarına dikkat çekilir. Kıssaların amacına kısaca değinilir. Davet kavramı açıklanarak kıssaların konusunun peygamberlerin İslam’a daveti olduğu vurgulanır. Tevhit mücadelesi esnasında gösterdikleri sabır nedeniyle Kuran’da övülen ülülazm peygamberlere değinilir. Hz. Nuh kıssası Yunus, Hud ve Nuh surelerindeki ilgili ayetler kapsamında; Hz. İbrahim kıssası Enbiya suresi çerçevesinde; Hz. Musa kıssası Araf, Taha ve Kasas surelerindeki ayetler bağlamında; Hz. İsa kıssası Al-i İmran, Maide ve Meryem surelerindeki ilgili ayetlerle ilişkilendirilerek öğrenci seviyesine uygun şekilde ele alınır. Bu kıssalardan çıkarılabilecek öğütler belirlenir. Peygamberlerin tevhide daveti, gösterdiği mucizeler, yaşadığı zorluklar, gönderildiği toplumlara yaptığı uyarılar bakımından kıssalar arasında ilişki kurulur. Hz. Nuh’un tevhit mücadelesindeki azim ve kararlılığına (D3.1); Hz. İbrahim’in içinde yaşadığı toplumu tevhide daveti esnasında gösterdiği cesaret ve kararlılığına (D11.1, D11.2); Hz. Musa’nın bir peygamber ve lider olarak görevini özveriyle yerine getirmesine (D16.3) ve Hz. İsa’nın toplumunu doğru yola davet ederken gösterdiği sabır ve sebata (D12.3) dikkat çekilir. Ayet ve hadislerden hareketle Hz. Meryem’in ahlaki yönüne değinilir. Öğrencilerin kıssalardaki öğüt ve değerleri dikkate alarak bir hikâye yazması veya afiş, poster gibi içerikler hazırlaması sağlanır.
DKAB.5.4.3
Öğrencilere “Kureyş suresi hakkında neler biliyorsunuz?” sorusu yöneltilir. Hz. Muhammed’in (sav) mensup olduğu kabilenin surede ismi geçen Kureyş kabilesi olduğuna dikkat çekilir. Kureyş hakkında ayrıntıya girilmeden bilgi verilir. Kureyş suresinin nerelerde okunduğuna değinilir ve içerdiği mesajlar açıklanır. Kureyş suresi hakkında bilgi verilirken surenin Mekki- Medeni ayrımı, ayet sayısı ve Kur’an-ı Kerim’deki sıralaması gibi konulara değinilmez. Kureyş suresini dinlemek üzere Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı genel ağ adresleri belirlenir. Öğrencilerin bu adresleri kullanmaları sağlanarak (OB2) surenin doğru telaffuzunu öğrenmeleri için dinleme etkinliği yapılır. Öğrencilerin bu sureyi kendine güvenerek (E1.5) okuması için sesli okuma etkinliği yapılabilir. Surenin anlamı incelenir. Surenin anlamından çıkarılacak mesajlarla ilgili etkinlikler yapılarak sure değerlendirilebilir. Öğrencilerin surenin anlamını kendi hayatı için anlamlı hâle getirmesi sağlanır. Öğrencilerin Kureyş suresinin anlamını değiştirmeyecek şekilde kendi cümleleriyle yeniden ifade etmeleri için yazma etkinliği yapılabilir.
Öğrencilerden seçtiği bir peygamber kıssasını gerekli unsurları ekleyerek çocuk kitabına dönüştürmesi istenebilir.
Derste anlatılan her bir peygamber kıssası için kıssada öne çıkan bir olayın resmedildiği görseller hazırlanır. Öğrencilerin görselle ilgili peygamber kıssasını eşleştirmesi istenebilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.
5. ÜNİTE: MİMARİMİZDE DİNÎ MOTİFLER
-
KB2.4. Çözümleme, KB2.5. Sınıflandırma, KB2.7. Karşılaştırma
E3.4. Gerçeği Arama, E3.6. Analitik Düşünme
SDB1.3. Kendine Uyarlama (Öz Yansıtma)
D7. Estetik, D14. Saygı
OB4. Görsel Okuryazarlık, OB5. Kültür Okuryazarlığı, OB9. Sanat Okuryazarlığı
DKAB.5.5.1. Dinin mimarimize etkisini çözümleyebilme
a) Dinin mimariye etki ettiği hususları araştırır.
b) Dinin mimariye etki ettiği hususlar arasındaki ilişkiyi inceler.
DKAB.5.5.2. Camilerin bölümlerini tanıyabilme
a) Camilerin bölümleri ile ilgili ölçüt belirler.
b) Camilerin bölümlerini ayrıştırır.
c) Camilerin bölümlerini iç ve dış olarak tasnif eder.
ç) Camilerin iç ve dış bölümlerini listeler.
DKAB.5.5.3. Kültürümüzde yer alan cami örneklerini karşılaştırabilme
a) Kültürümüzde yer alan cami örneklerinin özelliklerini araştırır.
b) Kültürümüzde yer alan cami örneklerinin benzer özelliklerini listeler.
c) Kültürümüzde yer alan cami örneklerinin farklı özelliklerini listeler.
Dinin Mimarimize Etkisi
Camileri Tanıyalım
Kültürümüzden Cami Örnekleri
cami, mescit, mimari
Bu ünitenin ölçme değerlendirme sürecinde açık uçlu soru, kısa cevaplı soru, çalışma yaprağı, bulmacalar (anagram, çengel, sözcük avı vb.), görsel eşleştirme kartları ve öz değerlendirme formu kullanılabilir.
Performans Görevi: Dinin mimarimize etkisini örnek yapılar üzerinden ele alan poster, broşür, afiş vb. hazırlanabilir. Caminin bölümlerini içeren çalışma yaprağı hazırlanabilir. Kültürümüzden cami örnekleriyle ilgili görseller kullanılarak sunu hazırlanabilir. Performans görevleri, ölçütlere göre oluşturulan puanlama anahtarı ile değerlendirilir. Öğrencinin ünite süresince yaptığı ürün çıktıları bir araya getirilerek öğrenci ürün dosyası oluşturulur.
Sonuç değerlendirmede performans görevlerine yer verilebileceği gibi yazılı yoklamalar da kullanılabilir.
Öğrencilerin çevrelerindeki mimari eserleri gözlemlediği ve camilerde ibadet edildiğini bildiği kabul edilmektedir.
Öğrencilerin kültürümüzde önemli yere sahip mimarları ve bunların eserlerini araştırmaları sağlanarak ön hazırlık yapılır.
Öğrencilerin camileri gözlemlemeleri sağlanarak dinî mimari ile gerçek hayat arasında ilişki kurması sağlanır.
DKAB.5.5.1
Dijital öğrenme platformları aracılığıyla çeşitli bölgelerden cami, çeşme, medrese, külliye, kervansaray gibi mimari eserler gösterilir. Mimarinin kültürel bir unsur olduğunu ve dinin mimarimize etkisini fark etmeleri için bu örneklerle ilgili öğrencilere sorular sorulur (E3.4, OB5). Öğretmen rehberliğinde öğrencilerin dinin mimariye etki ettiği hususları araştırması sağlanır. Öğrenciler bu hususlar arasında ilişki kurar. Bu eserlerde kullanılan hat, tezhip, çini, minyatür gibi sanatlar belirlenir. Bu eserlerin yapılış amaçları, sanatların hangi duygularla ortaya çıkarıldıkları anlatılarak din, sanat ve mimari arasında ilişki kurulur.Bu ilişkiden hareketle öğrencilerin konuyu tartışmaları sağlanır (E3.6).
DKAB.5.5.2
Cami ve mescit kavramları çerçevesinde Müslümanlar açısından caminin önemine değinilir. Öğrencilerden konuyla ilgili özgün görseller oluşturmaları ve bunları sınıfta paylaşmaları istenir (OB4).Teravih, cuma, bayram ve cenaze namazlarının toplumsal hayattaki işlevi hatırlatılır. Cemaatle ibadet etmenin ve camide ibadet edenlere saygı duymanın önemi, etkinlikler yoluyla öğrencilere fark ettirilir (SDB1.3, D14.3). Öğrencilerin caminin iç ve dış bölümlerini gözlemlemesi sağlanır. Öğrencilerden mihrap, minber, vaaz kürsüsü, minare, şerefe, şadırvan, kubbe gibi mimari unsurları belirlemesi istenir. Öğrenciler belirledikleri bu unsurları caminin iç ve dış bölümleri olarak ayrıştırır ve bunları tasnif eder. Mihrap, minber, vaaz kürsüsünü caminin iç bölümü; şerefe, şadırvan, kubbeyi de caminin dış bölümü olarak listeler.
DKAB.5.5.3
İslam kültüründe öne çıkan cami örnekleri (Mescid-i Nebevi ve Mescid-i Aksa vb.) listelenir. Bunların özelliklerine ve Müslümanlar açısından önemine değinilir. Mescid-i Aksa anlatılırken ayrıntıya girilmeden Hz. Süleyman kıssasına yer verilir. Bu şekilde öğrencilerin kültürel mirasın önemini fark etmesi ve bunlara değer vermesi sağlanır. Kültürümüzde yer alan camilere örnekler verirken Türkiye’nin çeşitli bölgelerinden kültürel, sanatsal ve mimari açıdan öne çıkmış farklı camiler belirlenir. Öğrenciler, belirlenen cami örnekleri üzerine araştırma yapar. Öğretmen rehberliğinde bu camilerin benzer ve farklı özelliklerini listeler. Sanatsal ve görsel zevkleri hayatlarının bir parçası hâline getirmeleri için (D7.3) öğrencilere hat, ebru, çini, taş ve ahşap oymacılığı gibi sanatlarla ilgili örnekler gösterilir. Öğrencilerden bu sanatları içeren eserleri incelemeleri ve yorumlamaları istenir (OB9). Bunun için öğretmen rehberliğinde etkinlikler yapılabilir.
Öğrencilerden farklı mimari eserleri inceleyerek bunlar hakkında belgesel hazırlaması istenebilir. Görsel sanatlar dersinde öğrendikleri bilgiler kullanılarak öğrencilere farklı cami tasarımları yaptırılabilir. Dijital platformlar aracılığıyla cami ziyareti yaptırılabilir.
Öğrencilerden dinin etkisiyle yapılan mimari eserlerin görselleri inceleyerek bu eserlerin yapılış amaçlarının anlatıldığı bir sunu hazırlaması istenebilir.
Programa yönelik görüş ve önerileriniz için karekodu akıllı cihazınıza okutunuz.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder
Yorumunuz en kısa sürede yayınlanacaktır.